Ban đầu khi ChatGPT ra mắt từ tháng 11/2022, Olivia Lipkin (25 tuổi), làm nghề copywriter (viết nội dung) cho một startup công nghệ ở San Francisco, dường như không quan tâm đến công nghệ này. Cô lần đầu biết đến chatbot này là khi có người trong nhóm Slack nội bộ công ty sử dụng nó.
Chỉ trong vài tháng sau, công việc của Lipkin đã thay đổi hoàn toàn. Quản lý đột nhiên thay đổi biệt danh của cô trên kênh Slack công ty là “Olivia/ChatGPT”. Đến tháng 4, cô bị đuổi việc mà không có lời giải thích nào. Sau đó, Lipkin mới phát hiện quản lý của mình từng nói rằng dùng ChatGPT còn rẻ hơn tiền thuê copywriter. Đây có thể chính là lý do cô bị sa thải.
“Mỗi khi có người đề cập đến ChatGPT, tôi luôn có cảm giác không an toàn và lo lắng rằng nó sẽ thay thế tôi. Tôi đã có bằng chứng cho thấy lo lắng này là thật bởi tôi đã bị đuổi việc chỉ vì AI”, cô gái chia sẻ.
AI xâm chiếm mọi lĩnh vực, làm khủng hoảng nhân sự
Theo Washington Post, các nhà kinh tế học dự đoán những công nghệ AI như ChatGPT sẽ thay thế hàng trăm triệu nhân sự, dẫn đến tình trạng cải tổ quy mô lớn nội bộ. Với một số người, sự thay đổi này đã đến với họ. Những nhân sự từng phụ trách viết bài marketing hay sáng tạo nội dung mạng xã hội là những người đầu tiên bị các chatbot này thay thế.
Song, các chuyên gia cho rằng ngay cả những AI thông minh nhất cũng không thể bằng khả năng viết lách của con người. Những công cụ này thiếu phong cách cá nhân và thường xuyên tạo ra những đáp án thiên vị, hay thậm chí là sai sự thật, vô nghĩa. Nhưng với nhiều công ty, cắt giảm chi phí quan trọng hơn chất lượng sản phẩm.
“Chúng ta đang ở một thời điểm rất khó khăn. AI đang xâm chiếm đến cả những công việc từng không cho phép máy móc can thiệp”, Giáo sư Sarah T. Roberts tại Đại học California nói.
Theo Washington Post, trí tuệ nhân tạo ngày càng tân tiến khi được xây dựng từ các thuật toán phức tạp và bộ dữ liệu khổng lồ hàng tỷ văn bản và tấm ảnh trên Internet. Làn sóng công nghệ này đã thúc đẩy một cuộc khủng hoảng nhân sự lớn, đẩy người lao động trí thức lương cao ra khỏi vị trí và vai trò của họ.
“Trong những đợt cải tiến công nghệ trước, chúng chỉ xảy ra với những công việc cực khổ, thiếu vệ sinh và đòi hỏi tính liên tục cao. Còn lần này, AI lại đe dọa đến cả những chức vụ cao, mang nhiều tính sáng tạo và yêu cầu trình độ học vấn nhất định”, giáo sư Ethan Mollick tại Đại học Pennsylvania nói.
Hồi tháng 3, bài phân tích của Goldman Sachs dự đoán 18% công việc trên thế giới sẽ được tự động hóa. Trong đó, những nhân sự cổ cồn trắng như luật sư lại là những người có nguy cơ bị thay thế hơn lao động chân tay. “Những đầu việc yêu cầu phải thực hiện ở hiện trường và cần lao động sức người sẽ khó bị AI thay thế và tự động hóa”, báo cáo Goldman Sachs nhận định.
Những nghề dễ bị AI ‘cướp việc’ nhất
Theo Giáo sư Ethan Mollick, những công việc như copywriting đơn giản, dịch thuật tài liệu, chuẩn bị giấy tờ pháp lý là những công việc nằm trong diện nguy hiểm bởi chúng là những tác vụ đơn giản đối với chatbot.
Song, những bài phân tích pháp luật cao siêu, sáng tạo nội dung hay sáng tác tác phẩm nghệ thuật độc đáo vẫn khó bị thay thế trong thời gian tới vì đây là việc mà con người giỏi hơn AI.
“Hãy nghĩ AI là một thực tập sinh có kinh nghiệm. Những công việc đơn giản, làm bước đệm cho những vị trí cao hơn, sẽ là những công việc dễ bị AI ‘cướp’ nhất”, chuyên gia chia sẻ.
Quản lý một công ty chuyên về copywriting suốt 10 năm qua, Eric Fein (34 tuổi) thường tính phí 60 USD/giờ cho mỗi đoạn giới thiệu dài khoảng 150 từ. Tuy nhiên, đến tháng 3, Fein đột nhiên nhận được thông báo từ đối tác lớn nhất rằng họ không muốn hợp tác nữa vì đã có ChatGPT. Tiếp sau đó, 9 hợp đồng khác cũng bị hủy với lý do tương tự. Cả công ty của ông cứ thế sụp đổ chỉ sau một đêm.
“Mọi thứ sụp đổ trước mắt tôi”, Fein nói. Ông đã cố thuyết phục các đối tác cân nhắc bởi ChatGPT không thể đạt đến tiêu chuẩn sáng tạo, chỉn chu và độc bản như công ty ông. Song, họ nói rằng họ hiểu rõ điều đó nhưng dùng ChatGPT sẽ rẻ hơn thuê người viết với giá 60 USD/giờ.
Olivia Lipkin sau khi bị đuổi việc vì công ty sử dụng AI cũng bắt đầu quay lại công việc văn phòng. Cô đã thử thách với mảng viết nội dung marketing, tương đồng với lĩnh vực trước đó, nhưng bị quá sức. Do đó, cô đang kiếm tiền bằng nghề dắt chó đi dạo.
“Tôi đang tìm cách thoát khỏi công việc văn phòng. Những công ty đó luôn muốn tìm những giải pháp rẻ nhất để tiết kiệm chi phí. Nhưng AI không phải người, chúng chỉ là robot”, Lipkin tâm sự.
VN-Tek
, làm nghề copywriter cho một startup công nghệ ở San Francisco){kind=link}